Старонкі гісторыі Чачэршчыны.

Каляндар знамянальных, памятных дат і падзей на 2023 год

Прадмова

         У распаўсюджванні гістарычных звестак аб тым ці іншым краі, людзях, якія яго праславілі, гарадах і вёсках, фабрыках і заводах, установах навукі, культуры, адукацыі важная роля належыць календарам знамянальных і памятных дат. Яны ўваходзяць у склад краязнаўчых рэкамендацыйных дапаможнікаў і прызначаны перш за ўсё бібліятэчным работнікам у дапамогу іх шматграннай  краязнаўчай дзейнасці, работнікам сродкаў масавай інфармацыі і музеяў, якія займаюцца распаўсюджваннем краязнаўчых ведаў, а таксама усім, каго цікавіць гісторыя і сучаснасць роднага края.                                                                                                                                                                                                                 У інфармацыйна-бібліяграфічнае выданне “Старонкі гісторыі Чачэршчыны”. “Каляндар знамянальных, памятных дат і падзей на 2023 год” уключаны даты найбольш значных падзей у гісторыі горада, раёна, юбілеі знакамітых людзей, жыццё і дзейнасць якіх звязаны з краем.                                                                                                                                                                                                             Пры складанні “Каляндара знамянальных і памятных дат Чачэршчыны на 2023 год” выкарыстоўваліся каляндары знамянальных і памятных дат мінулых гадоў, даведачныя выданні, краязнаўчыя матэрыялы.                                                                                                                                                                                  Матэрыял распаложаны ў храналагічным парадку. Выключэнне састаўляюць толькі тыя матэрыялы, у якіх не устаноўлена дакладная дата (месяц і чысло). Такія матэрыялы размяшчаюцца ў пачатку каляндара ў раздзеле “Агульныя даты”.                                                                                                                          Каляндар будзе карысны бібліятэчным работнікам, настаўнікам, ідэалагічнаму актыву і ўсім, хто будзе планаваць сваю работу на 2023 год у краязнаўчым напрамку.

АГУЛЬНЫЯ ДАТЫ

540 – гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах вёскі Бабічы Нісімкавіцкага сельскага Савета (1483).

240 – гадоў з часу пабудовы (1783, па іншых крыніцах 1779) графам З.Р.Чарнышовым Чачэрскай Спаса — Праабражэнскай царквы, помніка архітэктуры класіцызму рэспубліканскага значэння. Пабудавана з цэглы. Большасць даследчыкаў схільны лічыць аўтарам Джакома Кварэнгі. Пасля Вялікай Айчыннай вайны закрыта, у пачатку 2000-х гадоў рэстаўрыравана, дзейнічае.

100 – гадоў з часу заснавання Бяляеўскай сельскай бібліятэкі (1923).

160 – гадоў з часу першага ўпамінання ў пісьмовых крыніцах вёскі Асінаўка  Меркулавіцкага сельскага Савета (1863).

85 – гадоў з часу заснавання ДУК “Гарадскі Дом культуры” (1938).

55 гадоў з часу заснавання ААТ «Отар» (1968).

75 – гадоў з часу арганізацыі Чачэрскага суда (1948).

45 – гадоў з часу заснавання (1978) Чачэрскага біялагічнага заказніка рэспубліканскага значэння. Створаны на тэрыторыі раёна для аховы, рацыянальнага выкарыстання і аднаўлення прыродных запасаў лекавых раслін (святаяннік, брусніцы, чарніцы, ландыш майскі і інш. Плошча 24,6 тыс. га. Аб’ект экалагічнага турызму.

25 – гадоў з часу падпісання Пагаднення аб культурным і эканамічным супрацоўніцтве Адміністрацыі Чачэрскага раёна з Адміністрацыяй Краснагорскага раёна Бранскай вобласці (1998).

ЗНАМЯНАЛЬНЫЯ І ПАМЯТНЫЯ ДАТЫ ЧАЧЭРШЧЫНЫ Ў 2022 ГОДЗЕ

У інфармацыйна-бібліяграфічнае выданне “Каляндар знамянальных і памятных дат Чачэршчыны на 2022 год” уключаны даты найбольш значных падзей у гісторыі горада, раёна, юбілеі знакамітых людзей, жыццё і дзейнасць якіх звязаны з краем.
Матэрыял распаложаны ў храналагічным парадку.
   Пры складанні ”Каляндара знамянальных і памятных дат Чачэршчыны на 2022 год” выкарыстоўваліся каляндары знамянальных і памятных дат мінулых гадоў, даведачныя выданні, краязнаўчыя матэрыялы.
   Каляндар дапаможа бібліятэчным работнікам, настаўнікам, ідэалагічнаму актыву і ўсім, хто будзе планаваць сваю работу на 2022 год у краязнаўчым напрамку.
АГУЛЬНЫЯ ДАТЫ
300 гадоў з дня нараджэння Чарнышова Захара Рыгоравіча (1722 — 29.08.1784), першага намесніка г.Чачэрска, графа, генерал -фельдмаршала.
180 гадоў з часу адкрыцця Чачэрскага царкоўна — прыхадскога вучылішча (1842).
155 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы адукацыі “Меркулавіцкая сярэдняя школа Чачэрскага раёна” (1867).
120 гадоў з дня нараджэння Кагана Якава Навумавіча (1902), дзяржаўнага дзеяча, ураджэнца г. Чачэрска.
100 гадоў з часу стварэння філіяла “Бабіцкая сельская бібліятэка” (1922) Дзяржаўнай установы культуры “Чачэрская цэнтральная раённая бібліятэка”.
100 гадоў з часу стварэння філіяла “Сідаравіцкая сельская бібліятэка” (1922) Дзяржаўнай установы культуры “Чачэрская цэнтральная раённая бібліятэка”.
100 гадоў з часу стварэння Чачэрскага раённага аддзела унутраных спраў (1922).
100 гадоў з часу стварэння Цэнтра банкаўскіх паслуг №327 г. Чачэрска (1922) філіяла №300 Гомельскага абласнога кіравання ААГ “АСБ Беларусбанк”.
100 гадоў з часу стварэння Пракуратуры Чачэрскага раёна (1922).
95 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы адукацыі “Сярэдняя школа № 1 г. Чачэрска” (1927).
90 гадоў з часу стварэння філіяла “Нісімкавіцкая сельская бібліятэка” (1932) Дзяржаўнай установы культуры “Чачэрская цэнтральная раённая бібліятэка”.
85 гадоў з дня нараджэння Вінцэўскай Елізаветы Міхайлаўны (1932), заслужанай настаўніцы Беларусі, ураджэнкі г.Чачэрска.
85 гадоў з часу адкрыцця РДПТУП прадпрыемства “Надзея” (1937).
85 гадоў з часу арганізацыі філіяла “Чачэрскі” ААГ “Гомельскі вінаробчы завод” (1937).
75 гадоў з дня нараджэння Серагова Уладзіміра Еўлампіевіча (1947), спартсмена, ураджэнца г. Чачэрска.
70 гадоў з дня нараджэння Старавойтава Віктара Сямёнавіча (1952), вучонага, ураджэнца г. Чачэрска.
65 гадоў з часу стварэння філіяла Чачэрскае дарожна-эксплуатацыйнае ўпраўленне №115 (1957) камунальнага праектна-рамонтна-будаўнічага ўнітарнага прадпрыемства “Гомельаблдарбуд”.
55 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы культуры “Дзіцячая школа мастацтваў г. Чачэрска” (1967).
55 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы адукацыі “Яслі-сад № 2 г.Чачэрска» (1967).
50 гадоў з часу заснавання народнага фальклорна-этнаграфічнага ансамбля народнага танца, музыкі і песні “Лёс” (1972), створанага пры Бабіцкім сельскім клубе. З 1990 г. мае ганаровае званне народнага.
50 гадоў з часу заснавання (1972) Меркулавіцкага народнага фальклорнага калектыву “Меркулавіцкія вячоркі” сельскага Дома культуры Чачэрскага раёна. З 1993 г. — народны.
45 гадоў з часу адкрыцця установы адукацыі “Чачэрскі дзяржаўны прафесійны ліцэй” (1977).
45 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай вучэбна-спартыўнай ўстановы “Чачэрская дзіцяча-юнацкая спартыўная школа”(1977).
35 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы адукацыі “Сідаравіцкі яслі-сад-базавая школа Чачэрскага раёна” (1987)
15 гадоў з часу адкрыцця Дзяржаўнай установы адукацыі “Гімназія г. Чачэрска”(2007).
СТУДЗЕНЬ
7 — 95 гадоў з дня нараджэння Саўчанка Васіля Емельянавіча (1927), заслужанага настаўніка БССР, ураджэнца в. Турышчавічы.
17 — 90 гадоў з дня нараджэння Сасноўскага Дзмітрыя Адамавіча (1932), вучонага, кандыдата тэхнічных навук (1970), дацэнта (1972). Аўтара больш за 20 навуковых прац і 18 вынаходніцтваў, ураджэнца в. Палессе.
20 – 40 гадоў з дня нараджэння Камісарава Віктара Уладзіміравіча (1982), кандыдата тэхнічных навук (2008), дацэнта (1913), ураджэнца в. Палессе.
ЛЮТЫ
18 — 40 гадоў з дня нараджэння Яцевіч Наталлі Уладзіміраўны (1982), кандыдата эканамічных навук (2010 г), дацэнта, аўтара больш за 50 навуковых і вучэбна-метадычных работ, ураджэнкі г.Чачэрска.
23 — 80 гадоў з дня нараджэння Болсуна Міхаіла Міхайлавіча (1942), члена Саюза журналістаў, члена Саюза пісьменнікаў Беларусі, паэта-земляка, ураджэнца в. Балсуны. Аўтара зборнікаў “Яблыня ў фаце” (2004), “Там, дзе задумлівы Сож” (2006), “Спатканне з поўняй”, “Далоні цёплыя зямлі” (2009), “Роднае, блізкае” (2016).
23 — 70 гадоў з дня нараджэння Болсуна Пятра Леанідавіча (1952), вучонага, ураджэнца в. Балсуны.
САКАВІК
3 — 75 гадоў з дня нараджэння Буланава Леаніда Васільевіча (1947), спартсмена, ураджэнца г. Чачэрск.
31 – 115 гадоў з дня нараджэння Новікава Ціта Парфёнавіча (1907-5.03.1974), ураджэнца в. Салтанаўка, Героя Савецкага Саюза (1943).
КРАСАВІК
9 — 70 гадоў з дня нараджэння Марозавай Святланы Васільеўны (09.04.1952 — 08.07.2009), аўтара слоў гімна г. Чачэрска.
26 — 85 гадоў з дня нараджэння Кандрацьева Віктара Мікалаевіча (1937, в. Глыбочыца), беларускага вучонага ў галіне механізацыі меліярацыйных і сельскагаспадарчых работ, доктара тэхнічных навук (1995), прафесара (1999), акадэміка Міжнароднай акадэміі экалогіі і прыродакарыстання (г. Масква, 1995), заслужанага вынаходніка Беларусі (1979).
МАЙ
10 – 85 гадоў з дня нараджэння Пернікава Мікалая Сяргеевіча (1937 — 1999), кандыдата ваенных навук, дацэнта, прафесара, ураджэнца г. Чачэрска.
14 – 70 гадоў з дня нараджэння Кандраценка Мікалая Мікалаевіча (1952), спартсмена, ураджэнца в. Каменка.
28 – 105 гадоў з дня нараджэння Карастаянавай Ліліі Аляксандраўны (1917 — 1943), удзельніцы партызанскага руху на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Пахавана ў г. Чачэрску. Яе імем названы вуліцы ў Мінску, Гомелі, Чачэрску.
ЧЭРВЕНЬ
9 – 65 гадоў з дня нараджэння Аксёнава Аляксандра Мікалаевіча (9.6.1957, в. Амелькоўшчына, Хойніцкага раёна. Закончыў Чачэрскую СШ № 2). Кандыдат гістарычных навук. Дацэнт. Працуе ў Гомельскім кааператыўным універсітэце.
15 – 50 гадоў з дня нараджэння Індзюкова Алега Мікалаевіча, спартсмена (1972), ураджэнца в. Сапрыкі.
ЛІПЕНЬ
15 – 105 гадоў з дня нараджэння Крэменя Маркса Аронавіча (1932-), вучонага, ураджэнца г.Чачэрска. З 1991 г. ён з’яўляецца галоўным навуковым супрацоўнікам Нацыянальнага інстытута адукацыі РБ. Напісана больш за 2000 навуковых прац. М.А.Крэмень з’яўляецца членам экспертнага савета ВАК РБ, членам спецыялізіраваных саветаў па абароне дысертацый пры БГУ, НІО Міністэрства адукацыі РБ.
ЖНІВЕНЬ
23 – 75 гадоў з дня нараджэння Драбышэўскай Інэсы Міхайлаўны (1947), дзяржаўнага дзеяча, ураджэнкі в. Дудзічы. Дэпутата Вярхоўнага Савета Беларусі (1990-1995), члена Камісіі па ахове здароўя, фізічнай культуры і сацыяльнаму забеспячэнню, члена Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, старшыні Камісіі па сацыяльных пытаннях. Выдатнік аховы здароўя СССР.
ВЕРАСЕНЬ
9 – 130 гадоў з дня нараджэння Новікава Аляксандра Лявонцьевіча (1892-сакавік 1966), ураджэнца в. Сярэднія Малынічы. Прафесар (1932), доктар сельскагаспадарчых навук (1962).
14 – 90 гадоў з дня нараджэння Буланава Леаніда Васільевіча (1932), ураджэнца г. Чачэрска, кандыдата тэхнічных навук (1974), дацэнта (1976).
25 – 85 гадоў з дня нараджэння Шкурынава Пятра Іванавіча (1937), ураджэнца пас. Новае Залессе. Кандыдат сельскагаспадарчых навук (1969). Аўтар каля 100 навуковых і навукова-папулярных прац.
ЛІСТАПАД
7 – 95 гадоў з дня нараджэння Саўчанка Мікалая Яўсеевіча (1922 — 12.06.2001), ураджэнца пас. Красны Дварэц, беларускага вучонага, дзяржаўнага дзеяча Рэспублікі Беларусь. Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1972; чл. — кар. з 1969), доктар медыцынскіх навук (1965), прафесара (1966). Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.
СНЕЖАНЬ
7 – 105 гадоў з дня нараджэння Макарэнка Аляксея Міхайлавіча (7.12.1912, г. Чачэрск). Дацэнта, Ганаровага чыгуначнік (1955).

Складальнік: Калачова Ж.М., бібліёграф аддзела абслугоўвання і інфармацыі

ЗНАМЯНАЛЬНЫЯ I ПАМЯТНЫЯ ДАТЫ ЧАЧЭРШЧЫНЫ

У 2021 ГОДЗЕ